Herborist » Specials » In de naam van de kruiden

In de naam van de kruiden

Wie heeft in onze tijd het Sint janskruid nog zien hangen aan balk en venster? 't Balders bra der Germanen. Op Sint Jansdag gesneden, en wel op den regte manier, beveiligt het tegen onweer, brand en ziekte. Zo klinkt het in de oude kruidenboeken en ook Dodonaeus heeft het over St jansblomme '...in tijden van onze voorouders alsoo geheten en ghepresen, om de verlieftheydt, die sy de Mutse noemden, te doen vergaen... De namen van planten vertellen ons een verhaal. Een stukje geschiedenis over het samenleven van mensen en planten. Namen zijn natuurlijk ook gewoon nuttig. Zo, kunnen we weten over welke planten Dodoens en anderen in de oude kruidenboeken schreven. Namen van kruiden zeggen dikwijls ook iets over hun gebruik en medicinale werking. Planten hebben niet altijd een naam gehad en zeker geen officiële naam. Vroeger moest men dan ook een beschrijving geven om een plant aan te duiden. Of iedereen gaf zelf een naam aan een plant, of de namen waren van streek tot streek verschillend. Zo werd ons Sint janskruid, ook Bokstalen, Hardhooi, Duvelsjacht, Peerkum, Kroontjeskruid, Olieblommeke, Sint jansbloem, Wonderkruid en zelfs Godeware genoemd. Al die streeknamen vertellen ieder hun eigen verhaal. Dat was wel mooi, creatief en plezierig maar ook wel erg verwarrend. Uiteindelijk heeft Linnaeus een wetenschappelijk systeem opgesteld, waardoor elke plant een officieel geregistreerde naam kreeg. Zo heeft iedere plant nu één officiële Latijnse naam en één officiële Nederlandse, Franse, Duitse en Engelse naam. Zo weten we ook met zijn allen over welke plant we praten. Maar dat neemt niet weg dat we ook nog mogen en kunnen genieten van de oude volksnamen, want plantennamen van vroeger en nu, vertellen ons nog steeds een verhaal over gezondheid en ziekte, over leven en dood, over vreugde en verdriet. Dus 'geniet' maar van ogentroost, vrouwenmantel, aardrook en madeliefje.

In de naam van de kruiden, van Achillea tot Withania

De namen van planten vertellen ons een verhaal. Een stukje geschiedenis over het samenleven van mensen en planten. Namen zijn natuurlijk gewoon nuttig. Zo, kunnen we weten over welke planten Dodoens e…

In de naam van... Brandnetel

Netel, branetel, stekels, prikkers, tingels! Het lijkt wel een brabbeltaal voor en van kinderen. En dat is het ook wel geweest. Ik kan me nog levendig herinneren dat mijn moeder me waarschuwde voor di…

In de naam van... Brem

Als de brem bloeit, staat de heide in gloed. De stijve, groene twijgen van onze brem zijn weinig opvallend maar als die felgele grote vlinderbloemen zich openen is het alsof de saaie heide ontploft. W…

In de naam van... Duizendblad

Een plant van wegen en wegbermen, zoals Duizendblad heeft de mens door de eeuwen altijd begeleid en is dus ook veel gebruikt geweest. Over zo'n manusje van alles is er dan ook in de loop der eeuwen ve…
In de naam van... Echte kamille

In de naam van... Echte kamille

Een akkeronkruid zoals Kamille, groeit waar mensen de grond omwoelen. Dus op de akkers en langs wegkanten, maar in onze moderne tijd vooral op plaatsen waar wegen aangelegd en huizen gebouwd worden. G…

In de naam van... Groot en Klein hoefblad

Het uiterlijk van een plant heeft mede dikwijls de naam bepaald. Ook bij Hoefblad is dat het geval geweest. De bladvorm zou er als een hoef uitzien, maar de Latijnse naam Petasites kreeg de plant van…
In de naam van... Klaproos

In de naam van... Klaproos

Klaproos, Coquelicot. Ze laat haar roode bloemen, in het golvend gele graan, als brandend heete passie, in gouden wereld staan."
In de naam van... Madeliefje

In de naam van... Madeliefje

Het madeliefje is zowat de bekendste plant uit onze inheemse flora. En daarbij ook nog door velen, zeker door de kinderen, gewaardeerd om zijn lief uiterlijk. Maar vreemd genoeg is hij als geneeskrach…

In de naam van... munt

Akkermunt, pepermunt, polei, groene munt, kruizemunt, Corsicaanse munt, witte munt, wollige munt! En zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. De muntnamen en muntsoorten zijn zo uitgebreid dat ze plantku…
In de naam van... Paardebloem

In de naam van... Paardebloem

Is er een plant die mooier, algemener en geneeskrachtiger is dan onze ordinaire paardebloem? Nee dus, zou ik zeggen. En toch, waar is de waardering voor deze wonderplant? Moet iets of iemand zeldzaam…

In de naam van... Parelzaad

Parelzaad of Lithospermum is een weinig opvallende, vrij zeldzame vaste plant, die tot 1m hoog kan worden, hij bloeit in de maand Mei en Juni met kleine witte bloempjes in een opgerolde bloeiwijze (zo…

In de naam van... Sint-janskruid

Vele vreemde namen hebben onze planten in het verleden gekregen. Hoe bekender hoe bonter. Wat dat betreft is ook ons Sint-janskruid goed bedeeld geweest.

In de naam van... Smeerwortel

Namen van vooral medicinale planten hebben soms een geschiedenis van duizenden jaren achter zich. Een naam zorgt ervoor dat we weten over welke plant generaties kruidkundigen voor ons schreven, maar d…
In de naam van... Weegbree

In de naam van... Weegbree

Een ordinair onkruid maar met naam en faam. Zo maar op de weg groeiend en met de voeten getreden, toch laat de Weegbree zich niet klein krijgen. Of zou hij juist leven omdat wij hem vertrappelen? Ich…

In de naam van... Wilgenroosje

Kruidengeneeskunde is zeer oud, maar toch ook heel hedendaags. Bekijk nu eens die Wilgenroosjes en Basterdwederikken, twintig jaar terug leiden zij een ordinair leven als akker- en bosonkruid, nu zijn…
Gepubliceerd door Herborist op 31-03-2009. Het auteursrecht (tenzij anders vermeld) van deze special ligt bij de infoteur. Zonder toestemming van de infoteur is vermenigvuldiging verboden.